Slim energiebeheer in Kortrijk en Harelbeke

Ruben Vanneste is projectleider energiegebouwen en houdt de energiestroming van meer dan 400 stadsgebouwen in Kortrijk in de gaten. “De energietransitie is onvermijdelijk,” vertelt Ruben. “Elk gebouw heeft zijn eigen specifiek energieprofiel. Om daar slim op in te spelen, hebben we betrouwbare data nodig. Pas als we precies weten wanneer en hoeveel energie een gebouw verbruikt, kunnen we gericht optimaliseren en duurzame keuzes maken.”

Proeftuinen als springplank

Het EMS DOE-project integreert een slim EMS-systeem dat niet alleen het energieverbruik van stadsgebouwen in kaart brengt, maar ook slimme beslissingen neemt op basis van actuele data zoals binnenklimaat en marktprijzen. “Op de locatie Kortrijk Weide worden verschillende EMS-oplossingen getest,” vertelt Ruben. “Hier zijn een zwembad, evenementenhal, scholen en andere openbare gebouwen verbonden via een warmtenet. Dit is de perfecte plek om technieken uit te proberen en te zien waar een EMS echt waarde toevoegt.” Een vergelijkbaar project op Transfosite in Zwevegem, geleid door Leiedal, stimuleert kennisuitwisseling. “Ook de stad Harelbeke is betrokken, omdat zij energiemanagement als een tool zien om sluipverbruiken in kaart te brengen en opportuniteiten te ontdekken voor energiebesparende investeringen. Door deze samenwerking kunnen we sneller vooruitgang boeken en inzichten delen.”

Van meters naar voordelen

Volgens Ruben was de grote variëteit aan energiemeters en datatypen een flinke uitdaging in het project. “Het was een hele karwei om al deze gegevens te centraliseren,” vertelt Ruben. “We hadden allerlei soorten energiemeters, elk met hun eigen protocol, wat voor de nodige kopzorgen zorgde. Die variëteit aan hardware en dataformaten maakte het echt lastig om alles op één platform overzichtelijk te krijgen. Standaardisatie was daarbij superbelangrijk voor de effectiviteit van de algoritmes.” Bovendien is het EMS-landschap best ingewikkeld door het groot aantal aanbieders. “Het gaat erom om systemen te vinden die het beste werken in de specifieke context van een stad, en dat is ook nog eens geen sinecure”, voegt Ruben eraan toe.

Kennisdeling als versneller 

EMS DOE is volgens Ruben ook vooral een samenwerking gericht op kennisuitwisseling. Dankzij de steun van VLAIO kreeg het project niet alleen financiële ondersteuning, maar ook toegang tot een netwerk van experts. “Zo kwamen we tijdens een VLAIO-partnerdag in contact met IOK, wat leidde tot een gezamenlijk OSLO (Open Standaarden voor Linkende Organisaties) -traject voor betere interoperabiliteit,” vertelt Ruben. Ook de samenwerking met andere initiatieven, zoals REVOLT – een energie-initiatief van Stad Roeselare en WVI – bood waardevolle inzichten. “Hun focus lag op bedrijventerreinen, terwijl wij ons richtten op publiek patrimonium. De uitdagingen bleken verrassend vergelijkbaar. Al die kruisbestuiving gaf best veel inspiratie.”

Van inzicht naar impact

Het project is nu vooral op zoek naar geschikte EMS-partners. “We richten ons op systemen met echte meerwaarde, zoals oplossingen die slim inspelen op negatieve energieprijzen of optimaal laden tijdens daluren,” zegt Ruben. We willen de Rolls-Royce onder de EMS-systemen vermijden. Wat echt telt, is wat werkt voor elk type gebouw,” zegt Ruben.” Het team documenteert alles en deelt inzichten binnen het VLAIO-netwerk. Zo helpen we elkaar vooruit en vormt EMS DOE niet alleen een hefboom voor Kortrijk en Harelbeke, maar ook een leidraad voor andere steden die hun energiebeheer willen verbeteren.”